Σε έναν επαρχιακό δρόμο... χάθηκε ένα 14χρονο παιδί και η συνείδησή μας

Κανείς δεν περίμενε ότι μία αθώα Κυριακάτικη βόλτα θα σημάδευε ένα χωριό. Πως λίγα λεπτά αργότερα το αυτοκίνητο θα έβγαινε από το δρόμο και θα ανατρεπόταν, σε μία διαδρομή, που οι κάτοικοι ξέρουν «με κλειστά μάτια». Ο 14χρονος που κρατούσε το τιμόνι άφησε την τελευταία του πνοή, ένας φίλος του τραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι και στα πόδια, και οι άλλοι δύο επέβαιναν στο ίδιο όχημα — παιδιά κι αυτά, παιδιά που θα θυμούνται για πάντα όσα έζησαν.

Το ημιφορτηγό ανήκε σε συγχωριανό του παιδιού. Ο ιδιοκτήτης συνελήφθη, κατηγορούμενος για ανθρωποκτονία από αμέλεια και έκθεση ανηλίκων. Η Τροχαία ερευνά ακόμη τα αίτια του δυστυχήματος στον δρόμο Βώλακα – Λαδερού. Στο χωριό, σιωπή. Θλίψη και ένα ερώτημα που αιωρείται: Γιατί έπρεπε να χαθεί αυτό το παιδί;

«Δεν είμαι καλά… Ανταμωθήκαμε πριν καμιά ώρα, χαιρετηθήκαμε… κι ύστερα ήρθε το κακό», είπε ο πατέρας του 14χρονου, η φωνή του σχεδόν σβησμένη. Κανένα «γιατί» δεν φτάνει. Όμως τα «γιατί» αυτά πρέπει επιτέλους να ειπωθούν.

Μια χώρα που συνεχίζει να μετρά απώλειες

Η τραγωδία στον Βώλακα δεν είναι μια μεμονωμένη ιστορία. Είναι ένα ακόμα κομμάτι μιας πληγής που δεν κλείνει: των τροχαίων δυστυχημάτων που συνεχίζουν να στοιχίζουν ζωές, κυρίως νέων ανθρώπων.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, μόνο τον Ιούνιο του 2025 σημειώθηκαν 63 νεκροί, 58 βαριά τραυματίες και 1.237 ελαφρά τραυματίες σε όλη τη χώρα. Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2025, τα τροχαία ατυχήματα ανήλθαν σε 6.375, με 299 νεκρούς και 312 σοβαρά τραυματίες. Η Ελλάδα παραμένει 7η στην Ευρώπη σε θανάτους από τροχαία, με 59,6 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους, ποσοστό 31 % πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Κάθε αριθμός είναι και μια οικογένεια που θρηνεί, ένας φίλος που δεν θα ξαναδεί εκείνο το χαμόγελο, μια κοινωνία που μαθαίνει να ζει με το κενό.

Οι επιζώντες: Τα παιδιά που κουβαλούν τη σιωπή

Σε κάθε δυστύχημα υπάρχουν και εκείνοι που μένουν πίσω. Οι φίλοι που επέζησαν, τα παιδιά που είδαν και άκουσαν περισσότερα απ’ όσα χωρά η παιδική ηλικία. «Τα παιδιά αυτά δεν χρειάζονται μόνο ιατρική φροντίδα αλλά και ψυχική αποκατάσταση», τονίζει παιδοψυχολόγος με εμπειρία σε θέματα τραύματος. «Η ενοχή, ο φόβος, η απώλεια ενός φίλου ή η εικόνα του ατυχήματος μπορούν να οδηγήσουν σε μετατραυματικό στρες, κρίσεις πανικού, απομόνωση. Χρειάζονται χρόνο, αγκαλιά και καθοδήγηση».

Στην ελληνική επαρχία, όμως, τέτοιες δομές στήριξης σπανίζουν. Οι οικογένειες συχνά μένουν μόνες, προσπαθώντας να διαχειριστούν ένα τραύμα που ούτε οι ίδιοι οι ενήλικες δεν μπορούν να εξηγήσουν.

Γιατί οδηγούν ανήλικοι; Μια ανοιχτή πληγή με ρίζες βαθιές

Στα χωριά, η εικόνα του παιδιού που οδηγεί το αγροτικό της οικογένειας ή άλλου συγχωριανού δεν είναι σπάνια. Οι λόγοι πολλοί και γνωστοί. Ανάγκη, οι καθημερινές δουλειές στα χωράφια, έλλειψη ελέγχου, παράδοση, μια επίδειξη ωριμότητας, μια «μαγκιά» που συχνά ενθαρρύνεται.

Πολλές φορές, πίσω από τέτοιες συμπεριφορές δεν κρύβεται αδιαφορία αλλά αφέλεια: Η πεποίθηση ότι «δεν θα γίνει σε μας». Μια κοινωνική συνήθεια που κουβαλά την επικίνδυνη φράση «όλοι έτσι κάναμε».

«Η ελληνική επαρχία έχει μέσα της την οικειότητα της γειτονιάς, την εμπιστοσύνη του “δικού μας παιδιού”, αλλά και μια χαλαρότητα απέναντι στους κανόνες», επισημαίνει αξιωματικός της Τροχαίας Ανατολικής Μακεδονίας. «Όταν αυτό συνδυάζεται με την απουσία ουσιαστικού ελέγχου, το αποτέλεσμα είναι τραγικά προβλέψιμο.»

Η παιδεία που λείπει, το μάθημα που δεν διδάχθηκε ποτέ

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι δρόμοι, ούτε τα αυτοκίνητα. Είναι η παιδεία. Παιδεία σημαίνει να γνωρίζεις τα όρια, να καταλαβαίνεις ότι η ευθύνη προηγείται της εμπειρίας. Σημαίνει να μαθαίνεις από μικρός ότι το τιμόνι δεν είναι παιχνίδι, ότι το κράνος και η ζώνη δεν είναι προαιρετικά, ότι η ζωή — η δική σου και των άλλων — έχει αξία που δεν μετριέται σε «μια βόλτα».

Στην Ελλάδα, η κυκλοφοριακή αγωγή παραμένει αποσπασματική και ασυνεχής. Μπαίνει στα σχολεία ως «εκδήλωση», όχι ως μάθημα ζωής. Οι γονείς συχνά δεν γνωρίζουν ή δεν δίνουν το παράδειγμα. Οι θεσμοί σιωπούν, και η κοινωνία εφησυχάζει. Η παιδεία, όμως, είναι το μόνο αντίδοτο. Δεν μαθαίνεται με τιμωρίες, αλλά με λόγια, με παραδείγματα, με παρουσία.

Ο ρόλος της πολιτείας - H απουσία που στοιχίζει

Τα περισσότερα χωριά της επαρχίας δεν έχουν πια αστυνομικό τμήμα. Οι περιπολίες της Τροχαίας είναι σπάνιες, ενώ οι ελλείψεις σε προσωπικό και μέσα αφήνουν ολόκληρες περιοχές χωρίς ουσιαστικό έλεγχο.

Όμως το πρόβλημα δεν λύνεται μόνο με πρόστιμα. Χρειάζεται συντονισμός: οι Δήμοι, τα σχολεία, η Εκκλησία, οι τοπικοί φορείς μπορούν να παίξουν ρόλο ενημέρωσης και πρόληψης.

Να μιλήσουν στα παιδιά πριν τα μάθει ο δρόμος με τον πιο σκληρό τρόπο. Η πολιτεία οφείλει να βγει έξω από τα γραφεία της και να φτάσει εκεί όπου χάνονται ζωές. Να φέρει εκπαίδευση, όχι δελτία τύπου.

Δεν φταίει η «κακιά στιγμή», φταίμε που τη δεχόμαστε

Ο 14χρονος από το χωριό του Βώλακα δεν θα ξαναγυρίσει σπίτι του. Οι φίλοι του δεν θα ξεχάσουν ποτέ. Εμείς δεν έχουμε το δικαίωμα να το προσπεράσουμε ως «άλλο ένα τροχαίο».

Δεν φταίει η κακιά στιγμή· φταίει η συλλογική μας αμέλεια, η σιωπή, η απουσία παιδείας, η συνήθεια να δικαιολογούμε.

Δεν φταίει ένας πατέρας ή μια μάνα· φταίει μια κοινωνία που δεν προστάτεψε εγκαίρως το παιδί τους. Η οδική ασφάλεια δεν είναι υπόθεση της Τροχαίας. Είναι υπόθεση του σχολείου.

Αν δεν μπούμε στα σχολεία, αν δεν μιλήσουμε στα παιδιά, αν δεν δείξουμε με το παράδειγμα ότι η ζωή είναι ιερή, τότε απλώς θα περιμένουμε το επόμενο «δυστύχημα» για να θυμηθούμε ξανά όσα ήδη ξέρουμε.

Στη Δράμα χάθηκε ένα παιδί. Αυτή τη φορά η απώλεια ας μας γίνει μάθημά.